Dầu máy nén khí là một phần không thể thiếu trong quy trình vận hành của máy nén khí, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hiệu suất và tuổi thọ của thiết bị. Việc chọn lựa loại dầu phù hợp và áp dụng biện pháp bảo quản đúng cách đóng vai trò lớn trong việc tối ưu hóa hiệu suất toàn diện của máy nén khí. Hãy cùng tôi tìm hiểu chi tiết về vai trò, các hoạt động cũng như các tiêu chí lựa chọn dầu máy nén khí trong bài viết sau đây.
1. Giới thiệu về dầu máy nén khí
1.1. Định nghĩa và ý nghĩa
Dầu máy nén khí được thiết kế đặc biệt để sử dụng trong các thiết bị nén khí, chúng đóng vai trò quan trọng như chất bôi trơn, chất làm sạch, giảm ma sát, và hỗ trợ quá trình chuyển động của các chi tiết máy một cách mượt mà. Khác biệt nổi bật so với dầu động cơ, dầu nén khí ít chứa lưu huỳnh và cacbon hơn, đồng thời không kand không bao gồm các chất tẩy rửa.
Có nhiều loại dầu máy nén khí khác nhau, phù hợp với các loại máy nén khí khác nhau, như máy nén khí trục vít, máy nén khí piston, máy nén khí ly tâm. Sản phẩm này có ý nghĩa quan trọng trong việc tăng hiệu suất, tuổi thọ và chất lượng khí nén của máy.
1.2. Cách hoạt động cơ bản
Bên cạnh máy nén khí không dầu, các máy nén khí thường sử dụng một hệ thống piston hoặc vòng van để nén không khí. Dầu máy nén khí đóng vai trò quan trọng trong quá trình này vì nó không chỉ giúp bôi trơn các bộ phận chuyển động mà còn có các tính chất chống oxy hóa và chống mài mòn.
Cơ bản về cách hoạt động:
- Hút khí: Máy nén khí bắt đầu quá trình bằng việc hút không khí từ môi trường xung quanh vào bên trong máy nén.
- Nén khí: Sau khi không khí đã được hút vào, máy nén bắt đầu giai đoạn nén, trong đó không khí được nén lại để tạo ra một áp suất cao.
- Làm mát: Quá trình nén thường làm tăng nhiệt độ của không khí. Một hệ thống làm mát được sử dụng để làm giảm nhiệt độ trước khi không khí tiếp tục vào giai đoạn tiếp theo.
- Dầu máy nén khí: Được sử dụng để bôi trơn các bộ phận chuyển động, giảm ma sát và nhiệt độ, và bảo vệ chúng khỏi sự mài mòn.
- Xả khí: Khí nén được đưa ra hệ thống để sử dụng trong các quy trình công nghiệp hoặc các ứng dụng khác.
1.3. Vai trò trong công nghiệp
Trong lĩnh vực công nghiệp, dầu máy đóng vai trò quan trọng và đa dạng. Dưới đây là một số vai trò chính của nó:
Giảm ma sát giữa thiết bị máy
Khi máy bơm khí nén đang hoạt động, một số bộ phận của nó sẽ chuyển động và tương tác qua ma sát khi tiếp xúc với nhau trên các bề mặt kim loại.
Dầu máy sẽ có nhiệm vụ bôi trơn, tạo ra tác dụng giảm thiểu sự hao mòn từ đó sẽ tạo sự mượt mà và trơn tru, đảm bảo tính linh hoạt, ổn định cho tác thiết bị thường xuyên ma sát.
Hơn nữa, dầu máy đóng vai trò giảm thiểu ma sát cho các thiết bị có ít ma sát như bộ vòng bi, ổ trục tay khủy và các linh kiện tương tự.
Làm kín khoang máy nén khí
Một chức năng quan trọng khác không thể bỏ qua của dầu trong máy bơm khí nén là tạo ra độ kín cho khoang máy và lấp đầy các khoảng trống giữa các bánh răng có khe hở của các tay trục vít trong máy. Nhờ tác dụng làm kín, dầu sẽ ngăn cản không khí từ môi trường thâm nhập vào trong hệ thống máy nén khí và gây nên các vấn đề hỏng hóc cho các bộ phận.
Làm sạch khoang máy nén khí
Máy nén khí dễ bị các loại bụi bẩn thâm nhập, và trong quá trình hoạt động máy cũng bị lắng đọng cặn bẩn, các tạp chất sinh ra trong quá trình vận hành. Những hạt bẩn và tạp chất này có thể bám vào bề mặt thiết bị của máy, gây trở ngại cho quá trình vận hành, làm tăng ma sát và tạo ra những vết xước trên bề mặt động cơ…Từ đó sẽ khiến cho máy bị hao mòn, giảm năng suất, nhanh hỏng và xuống máy.
Dầu nhớt máy nén khí sẽ có tác dụng phân tách và tẩy rửa các tạp chất cặn bẩn này. Bên cạnh đó, để tăng khả năng làm sạch của dầu nhớt. Bạn cũng nên cần chú ý phải sử dụng bộ lọc dầu nhớt cho máy nén khí, để bảo đảm nhớt đạt chất lượng cao nhất, ngăn chặn sự lắng đọng của bụi bẩn trong dầu nhớt làm tăng khả năng bảo vệ của dầu và ngăn chặn tác động ngược. Đồng thời, điều này gây ra ma sát và hao mòn nhanh chóng cho các bộ phận khác trong hệ thống máy nén khí.
Làm mát cho máy nén khí
Máy nén khí hoạt động giống như bất kỳ cỗ máy cơ khí nào, nó sẽ tạo ra nhiệt lượng trong quá trình vận hành. Nếu nhiệt độ vượt quá ngưỡng an toàn cho máy, điều này có thể dẫn đến tình trạng hỏng hóc nhanh chóng.
Dầu máy nén khí có vai trò làm mát và giải nhiệt cho máy. Giúp máy duy trì nhiệt độ ổn định nhất và vận hành trong điều kiện nhiệt độ lý tưởng nhất.
Trung hòa lượng axit sinh ra trong máy nén khí
Một số loại máy bơm khí nén trong quá trình động cơ hoạt động sẽ sinh ra CO2 (máy nén khí di động sử dụng động cơ nổ) phản ứng tạo ra axit ăn mòn. Dầu nhớt chứa kiềm, một thành phần quan trọng, có tác dụng trung hòa axit để bảo vệ động cơ khỏi quá trình ăn mòn do axit sinh ra.
Làm chất truyền năng lượng thủy lực
Dầu nhớt tồn tại dưới dạng chất lỏng, vượt trội so với nước hoặc các dung dịch khác trong việc thực hiện chức năng thủy lực, hỗ trợ truyền năng lượng cho động cơ máy nén khí. Tác dụng này rất hữu ích, giúp gia tăng nhiều hơn cho năng suất thực tế hoạt động và vận hành của động cơ, giúp động cơ khỏe, bền và hoạt động hiệu quả hơn.
Đặc biệt, dầu máy nén khí trục vít còn có khả năng làm việc trong môi trường áp suất cao và nhiệt độ tăng cao do quá trình nén khí.
2. Các loại dầu máy nén khí phổ biến
Có nhiều loại dầu máy được sử dụng trong công nghiệp, tùy thuộc vào yêu cầu cụ thể của máy nén khí và ứng dụng. Dưới đây là một số loại dầu phổ biến:
2.1. Dầu nóng
Dầu nóng là loại dầu máy nén khí có độ nhớt cao, chịu được nhiệt độ cao và có khả năng bôi trơn tốt. Dầu nóng thường được sử dụng cho các máy nén khí piston, máy nén khí ly tâm và máy nén khí trục vít
2.2. Dầu lạnh
Dầu lạnh là loại dầu máy nén khí có độ nhớt thấp, không chịu được nhiệt độ cao và có khả năng bôi trơn kém. Dầu lạnh thường được sử dụng cho các máy nén khí lạnh, máy nén khí điều hòa và máy nén khí thực phẩm
2.3. Dầu hữu cơ
Dầu hữu cơ là loại dầu máy có nguồn gốc từ các chất hữu cơ, như dầu thực vật, dầu động vật, vv. Dầu hữu cơ có ưu điểm là thân thiện với môi trường, ít gây ô nhiễm và hao mòn, nhưng có nhược điểm là độ nhớt và độ bền thấp, cần thay dầu thường xuyên
2.4. Dầu sinh học
Dầu sinh học là loại dầu máy nén khí có nguồn gốc từ các nguyên liệu sinh học, như rác thải sinh học, chất thải nông nghiệp, vv. Dầu sinh học có ưu điểm là tái tạo được, giảm khí nhà kính, tăng giá trị gia tăng cho nông sản, nhưng có nhược điểm là cần diện tích đầu tư lớn, đòi hỏi công nghệ cao và chi phí đầu tư lớn
3. Tiêu chí lựa chọn dầu máy nén khí phù hợp
3.1. Độ bền
Dầu máy nén khí cần có độ bền cao để chịu được áp suất và nhiệt độ cao trong quá trình nén khí. Dầu máy cũng cần có khả năng chống oxy hóa, chống bọt và chống ăn mòn để kéo dài tuổi thọ của máy
3.2. Độ ổn định
Cần có độ ổn định tốt hơn để duy trì độ nhớt ở các nhiệt độ khác nhau. Độ nhớt ảnh hưởng đến khả năng bôi trơn, bịt kín và truyền nhiệt của dầu. Dầu máy cũng cần có độ tương thích cao với các vật liệu của máy, như cao su, nhựa và kim loại
3.3. Độ an toàn
Sản phẩm cần có độ an toàn cao để không gây hại cho sức khỏe và môi trường. Dầu cần có độ độc hại thấp, không gây kích ứng da, mắt và đường hô hấp. Ngoài ra, cũng cần có độ dễ cháy thấp, không gây nguy cơ cháy nổ
3.4. Độ tiết kiệm
Dầu máy cần có độ tiết kiệm cao hơn máy nén khí không dầu để giảm chi phí vận hành và bảo dưỡng. Dầu máy cần có khả năng tiết kiệm năng lượng, giảm tiêu hao dầu và tăng thời gian thay dầu. Dầu máy cũng cần có khả năng tái chế và xử lý dễ dàng
4. Cách sử dụng và bảo quản dầu máy nén khí
4.1. Cách vận hành
- Trước khi khởi động máy, bạn cần kiểm tra lượng dầu nhớt trong bình chứa, đảm bảo dầu đủ mức và không bị ô nhiễm. Dầu máy nén khí trục vít không chỉ đóng vai trò là chất bôi trơn, mà còn giúp làm mát, truyền nhiệt và bảo vệ các bộ phận chuyển động khỏi sự mài mòn và hao mòn.
- Kiểm tra áp suất bên trong máy nén khí đã về 0 bar hay chưa, nếu không bạn cần xả hết khí ra ngoài.
- Cần điều chỉnh relay áp suất của máy theo yêu cầu của công việc, bằng cách vặn ốc của relay theo chiều kim đồng hồ để tăng áp suất hoặc ngược chiều để giảm áp suất.
- Nối dây điện vào nguồn, tuân theo khuyến cáo của nhà sản xuất về dây dẫn và aptomat phù hợp với công suất của máy
- Mở aptomat để khởi động máy, kiểm tra động cơ của máy đã quay đúng chiều hay chưa, nếu không bạn cần đảo 2 pha bất kỳ cho nhau
- Bạn cần quan sát máy trong quá trình vận hành, nếu có bất thường bạn cần ngắt nguồn và kiểm tra nguyên nhân.
4.2. Cách kiểm tra
- Kiểm tra lượng dầu nhớt của máy cứ 3 tháng 1 lần, bằng cách nhìn vào bằng mắt lượng dầu có trong máy hoặc cân đo dầu.
- Kiểm tra lọc dầu, lọc khí, lọc gió của máy cứ 6 tháng 1 lần, bằng cách tháo ra và xem có bụi bẩn hay cặn dầu không.
- Bạn cần kiểm tra các van, ống dẫn, đầu nén, bình chứa khí của máy cứ 12 tháng 1 lần, bằng cách kiểm tra sự rò rỉ, ăn mòn, nứt gãy hay tắc nghẽn.
- Cần kiểm tra các bu lông, đai ốc, dây điện, aptomat của máy cứ 12 tháng 1 lần, bằng cách siết chặt lại và kiểm tra sự hư hỏng hay chập chờn.
4.3. Cách thay thế, lọc dầu máy nén khí
Để lọc tách dầu máy nén khí cho máy nén khí trục vít nói riêng và máy nén khí nói chung, có thể thực hiện theo các bước sau đây:
- Tắt và ngắt điện: Trước khi tiến hành thay dầu, hãy đảm bảo rằng máy nén khí đã được tắt và ngắt nguồn điện để đảm bảo an toàn.
- Mở nắp xả dầu: Tìm và mở nắp xả dầu hoặc nắp dầu trên máy nén khí. Đảm bảo thùng chứa dưới đó để hứng dầu cũ.
- Xả dầu cũ: Mở van xả dầu hoặc van xả để dầu cũ chảy vào thùng chứa. Đảm bảo hoàn toàn tách dầu máy nén khí khỏi mắt.
- Thay dầu mới: Sau khi xả hết dầu cũ, đặt ống dẫn dầu vào lỗ xả dầu và đổ dầu mới vào máy nén khí.
- Đóng nắp và vặn chặt: Khi đổ đủ dầu mới, đảm bảo đóng kín nắp xả dầu và vặn chặt để tránh rò rỉ.
- Kiểm tra mức dầu: Bật máy nén khí và kiểm tra mức dầu. Đảm bảo mức dầu nằm trong mức đủ cho hoạt động của máy, nhưng không quá cao.
Kết luận
Chúng ta đã cùng tìm hiểu về cách hoạt động cơ bản của dầu máy nén khí và tại sao nó đóng vai trò quan trọng trong quy trình nén khí. Việc hiểu rõ về loại dầu phù hợp với máy nén khí cụ thể, kết hợp với các biện pháp bảo quản chính xác, không chỉ giúp tối ưu hóa hiệu suất mà còn tăng cường độ bền và tuổi thọ của máy.
Theo cá nhân tôi cảm thấy dầu máy nén khí không chỉ là sản phẩm trong quy trình công nghiệp, mà còn là yếu tố quyết định hiệu suất bền vững. Sự chọn lựa thông minh và áp dụng kiến thức vững về bảo quản sẽ giúp doanh nghiệp giảm chi phí bảo trì, tiết kiệm năng lượng và duy trì môi trường làm việc an toàn, hiệu quả. Nếu bạn cảm thấy thông tin tôi chia sẻ hữu ích, hãy theo dõi blog.jobsnew.vn để có thể đọc thêm nhiều chia sẻ khác nhé!
