Hiểu rõ sự khác biệt giữa tổ chức phi lợi nhuận (TNP) và tổ chức lợi nhuận (TNN) là điều quan trọng cho các nhà tài trợ, nhà đầu tư và cộng đồng lựa chọn tổ chức phù hợp hỗ trợ. Ngoài ra nó còn giúp việc quản lý, giám sát hoạt động các tổ chức chặt chẽ, hiệu quả hơn. Từ đó giúp xã hội phát triển bền vững, công bằng. Để hiểu rõ hơn về định nghĩa của tổ chức phi lợi nhuận và tổ chức lợi nhuận, Jobsnew mời bạn theo dõi bài viết dưới đây để biết thêm chi tiết.
I. Tổ chức phi lợi nhuận: Khái niệm và điều kiện
1.1. Định nghĩa tổ chức phi lợi nhuận
Tổ chức phi lợi nhuận là gì? Tổ chức phi lợi nhuận hay còn gọi là tổ chức bất vụ lợi, là tổ chức hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận. Lợi nhuận thu được sẽ được sử dụng để tái đầu tư cho các hoạt động của tổ chức, chứ không được phân chia cho các thành viên hay cổ đông.
Mục tiêu của tổ chức phi lợi nhuận là hỗ trợ cộng đồng, phát triển xã hội, bảo vệ môi trường hoặc thực hiện các hoạt động phi lợi nhuận khác. Những hoạt động đó dựa trên nguồn tài trợ từ cá nhân, tổ chức hoặc chính phủ. Tổ chức phi lợi nhuận có ban quản lý chịu trách nhiệm quản lý tài chính và hoạt động. Điều quan trọng là họ phải công khai tài chính minh bạch cho các bên có liên quan nắm rõ.
Tổ chức phi lợi nhuận tiếng Anh là gì? Tổ chức phi lợi nhuận tiếng Anh là Nonprofit Organization (NPO). Đây là cách gọi phổ biến nhất. Bên cạnh đó, còn có một số thuật ngữ tương tự NPO là:
- Not-for-profit organization (NFPO): Cách gọi này tương tự như NPO nhưng ít phổ biến hơn.
- Non-profit entity (NPE): Cách gọi này mang tính chuyên môn cao hơn và thường được sử dụng trong các văn bản pháp lý.
- Charitable organization: Cách gọi này chỉ ra tổ chức phi lợi nhuận hoạt động trong lĩnh vực từ thiện.
- Non-governmental organization (NGO): Cách gọi này thường được sử dụng để chỉ các tổ chức phi lợi nhuận hoạt động trong lĩnh vực phát triển quốc tế.
Sự hiểu biết về bản chất của tổ chức phi lợi nhuận:
- Tính phi lợi nhuận: Mục tiêu hoạt động không hướng đến lợi nhuận.
- Tính tự nguyện: Tham gia hoạt động dựa trên tinh thần tự nguyện, không bắt buộc.
- Tính phi chính phủ: Không thuộc hệ thống chính quyền nhà nước.
- Tính công khai, minh bạch: Hoạt động được công khai, minh bạch, chịu sự giám sát của cộng đồng.
1.2. Điều kiện được công nhận là tổ chức phi lợi nhuận
Để được công nhận và miễn thuế, tổ chức phi lợi nhuận cần phải có mục đích tôn giáo, khoa học, từ thiện, giáo dục, văn hóa, an toàn công cộng hoặc đối phó với khủng bố. Các loại tổ chức này có thể bao gồm bệnh viện, trường học, tổ chức từ thiện quốc gia, nhà thờ, đình chùa hoặc các tổ chức tương tự.
Tổ chức phi lợi nhuận phải hoạt động với mục tiêu phục vụ cộng đồng thông qua việc cung cấp lương thực, hàng hóa, hoặc dịch vụ. Đồng thời, họ cần công khai thông tin về tài chính và các hoạt động tập thể để những người tài trợ có thể theo dõi cách họ sử dụng đóng góp của mình.
Các tổ chức này cũng có thể tìm thu nhập để chia sẻ với các tổ chức phi lợi nhuận khác được công nhận. Để được miễn thuế, sau khi đăng ký và hoạt động, tổ chức cần duy trì tuân thủ các quy định của cơ quan nhà nước liên quan đến tổ chức từ thiện và không được có tính chất chính trị.
Các yếu tố cần đáp ứng để được xem là tổ chức phi lợi nhuận:
- Mục đích: Tổ chức phải có mục đích tôn giáo, khoa học, từ thiện, giáo dục, văn hóa, an toàn công cộng hoặc chống khủng bố. Mục tiêu của tổ chức phải hướng đến việc phục vụ cộng đồng và có ích cho xã hội.
- Phục vụ cộng đồng: Tổ chức cần hoạt động để phục vụ mọi người thông qua việc cung cấp lương thực, hàng hóa, dịch vụ, hoặc các hoạt động khác có lợi ích xã hội.
- Công khai thông tin: Tổ chức phải công khai thông tin về tài chính và hoạt động tập thể. Điều này giúp những người tài trợ và cộng đồng được thông báo về cách tổ chức sử dụng nguồn lực và đóng góp của họ.
- Chia sẻ thu nhập: Các tổ chức phi lợi nhuận có thể thu nhập từ các nguồn khác nhau như quyên góp, hoạt động kinh doanh hợp pháp, và họ có thể chia sẻ phần thu nhập này với các tổ chức khác có cùng mục tiêu.
- Tuân thủ pháp luật: Sau khi đăng ký và hoạt động, tổ chức cần duy trì sự tuân thủ với các quy định của cơ quan nhà nước liên quan, đặc biệt là các quy định liên quan đến tổ chức từ thiện.
- Không mang tính chính trị: Tổ chức phi lợi nhuận không nên có tính chất chính trị. Điều này đảm bảo rằng tổ chức tập trung vào mục tiêu xã hội mà không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố chính trị.
1.3. Nguyên tắc hoạt động của tổ chức phi lợi nhuận
Trong khi một số tổ chức phi lợi nhuận chỉ dựa vào lao động tình nguyện, nhiều tổ chức phi lợi nhuận quy mô lớn hoặc thậm chí trung bình đều yêu cầu một đội ngũ nhân viên toàn thời gian, bao gồm cả quản lý và giám đốc, và họ được hưởng lương. Mặc dù có các ưu điểm đặc biệt về thuế và các khía cạnh khác, những tổ chức này vẫn phải chịu thuế việc làm và tuân thủ các quy tắc tại nơi làm việc.
Tổ chức phi lợi nhuận chỉ được phép cung cấp tài sản hoặc thu nhập cho cá nhân như một hình thức đền bù công bằng cho những dịch vụ họ cung cấp. Tổ chức cần phải đưa ra tuyên bố rõ ràng trong các tài liệu tổ chức của mình, khẳng định rằng nó sẽ không được sử dụng vì lợi ích cá nhân hoặc lợi ích của những người sáng lập, nhân viên, nhà tài trợ, người thân hoặc cộng sự của mình.
Nguyên tắc và quy định hướng dẫn hoạt động của tổ chức phi lợi nhuận:
- Hoạt động theo mục đích: Tổ chức phi lợi nhuận (TNP) phải hoạt động đúng mục đích đã đăng ký, phù hợp với quy định của pháp luật.
- Tính phi lợi nhuận: Lợi nhuận thu được phải được sử dụng để tái đầu tư cho hoạt động của tổ chức, không được chia cho các thành viên hay chủ sở hữu.
- Công khai, minh bạch: Hoạt động của TNP phải được công khai, minh bạch.
- Tự nguyện: Tham gia hoạt động dựa trên tinh thần tự nguyện, không bắt buộc.
- Phi chính phủ: Không thuộc hệ thống chính quyền nhà nước.
- Chịu sự giám sát của Nhà nước và cộng đồng: TNP phải chịu sự giám sát của Nhà nước và cộng đồng.
Quy định:
- Luật Phi lợi nhuận số 67/2017/QH14: Đây là văn bản pháp luật quan trọng nhất quy định về hoạt động của TNP tại Việt Nam.
- Nghị định số 144/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết thi hành Luật Phi lợi nhuận.
- Thông tư số 114/2020/TT-BTC: Hướng dẫn thực hiện Luật Phi lợi nhuận về kế toán, tài chính và kiểm toán.
- Ngoài ra, còn có các văn bản pháp luật khác liên quan đến hoạt động của TNP như: luật thuế thu nhập doanh nghiệp, luật quản lý thuế, luật kế toán,…
1.4. Các tổ chức phi lợi nhuận
Dưới đây là các tổ chức phi lợi nhuận ở Việt Nam mà bạn có thể tham gia:
- AIESEC: Tổ chức tình nguyện quốc tế, tập trung vào phát triển lãnh đạo cho sinh viên thông qua các chương trình thực tập và hoạt động văn hóa.
- Tình nguyện Hòa bình Việt Nam – VPV: Hoạt động quốc tế, tăng cường hiểu biết và hữu nghị giữa các quốc gia, hướng tới giải quyết vấn đề xã hội toàn cầu.
- Đoàn Kết Thanh Niên Việt Nam – SJ Việt Nam: Tổ chức xã hội tình nguyện độc lập, khuyến khích đoàn kết quốc tế và hoạt động cộng đồng.
- Giấc mơ Việt Nam (GMVN): Tổ chức tạo sự giao lưu và phát triển toàn diện cho cộng đồng thế hệ trẻ Việt Nam thông qua các dự án tình nguyện.
- Tình nguyện vì giáo dục – V.E.O: Hỗ trợ giáo dục ở Việt Nam, gây quỹ giúp trẻ em miền núi và những hoàn cảnh khó khăn.
- Câu lạc bộ tình nguyện HOPE: Chăm sóc và yêu thương trẻ em khuyết tật, mồ côi, hỗ trợ họ vươn lên trong cuộc sống.
II. Tổ chức lợi nhuận: Định nghĩa
Tổ chức lợi nhuận là một loại tổ chức có mục tiêu chính là tạo ra lợi nhuận từ các hoạt động kinh doanh để tối đa hóa giá trị cho các cổ đông và chủ sở hữu. Lợi nhuận có thể được giữ lại để tái đầu tư hoặc chia sẻ dưới dạng cổ tức.
Cấu trúc kinh doanh của tổ chức vì lợi nhuận có thể bao gồm sở hữu độc quyền, công ty hợp danh, liên doanh hoặc công ty. Những tổ chức này không ngừng tìm kiếm cách để giảm chi phí, tối đa hóa lợi nhuận và đạt được sự tăng trưởng và phát triển. Quản lý tài chính, bao gồm việc duy trì sổ sách để thuế và kiểm toán, cũng là phần quan trọng trong hoạt động của họ. Đồng thời, thuế đối với lợi nhuận của công ty thường được áp dụng theo một tỷ lệ cố định.
III. Phân biệt tổ chức lợi nhuận và tổ chức phi lợi nhuận
|
Yếu tố |
Tổ chức lợi nhuận |
Tổ chức phi lợi nhuận |
| Mục đích | Lợi nhuận tài chính và tăng giá trị cổ đông | Tạo ra lợi ích xã hội, môi trường hoặc cộng đồng |
| Đối tượng mục tiêu | Có đối tượng mục tiêu cụ thể hơn | Đối tượng đa dạng hơn, bao gồm tình nguyện viên, nhà tài trợ, cộng đồng |
| Chi phí và tài trợ | Vốn đến từ cổ đông và doanh nghiệp | Tài trợ từ cá nhân, doanh nghiệp, chính phủ, cộng đồng |
| Quản lý | Ban giám đốc, nhóm lãnh đạo chia sẻ trách nhiệm | Quản lý bởi ủy thác, hội đồng quản trị, không có sự tham gia tài chính trực tiếp |
| Văn hóa tổ chức | Tập trung vào lợi nhuận tài chính | Thúc đẩy bởi cộng đồng, nhân viên có lý do ngoài lợi nhuận |
| Thuế | Phải nộp thuế theo quy định của pháp luật | Miễn thuế hoặc có thể yêu cầu khấu trừ thuế nếu đóng góp cho mục đích xã hội |
| Tái đầu tư lợi nhuận | Chủ yếu để tăng doanh thu và lợi nhuận | Bắt buộc tái đầu tư tất cả lợi nhuận để thực hiện mục đích xã hội |
| Đối tác chiến lược | Có thể hợp tác với các doanh nghiệp và nhà đầu tư | Hợp tác với cá nhân, doanh nghiệp, chính phủ và cộng đồng |
IV. Kết luận
Tổ chức phi lợi nhuận (TNP) được thành lập không vì mục đích lợi nhuận, mục tiêu chính là phục vụ cộng đồng, hướng đến các hoạt động xã hội, văn hóa, giáo dục, y tế,… Lợi nhuận thu được sẽ tái đầu tư vào hoạt động của tổ chức, không chia cho các thành viên hay chủ sở hữu. Còn tổ chức lợi nhuận (TNN) được thành lập với mục đích chính là kiếm lợi nhuận cho các thành viên hay chủ sở hữu. Hoạt động chủ yếu là sản xuất, kinh doanh, dịch vụ,… Lợi nhuận thu được sẽ chia cho các thành viên hay chủ sở hữu theo tỷ lệ góp vốn hoặc thỏa thuận.
Hy vọng qua bài viết trên, Jobsnew đã cung cấp cho bạn thông tin tổng quan về sự khác biệt giữa TNP và TNN. Hiểu rõ những điểm khác biệt này sẽ giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp khi tham gia hoạt động, tài trợ hoặc đầu tư vào các tổ chức này. Đừng quên theo dõi Blog.jobsnew.vn để tìm đọc thêm nhiều bài viết bổ ích khác.
