Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, căn bệnh trầm cảm đang trở nên phổ biến. Để xác định mức độ trầm cảm của mình và tìm ra phương pháp điều trị phù hợp, việc thực hiện các bài test trầm cảm tại nhà là một giải pháp đơn giản nhưng không kém phần hiệu quả. Bài viết này tôi sẽ cung cấp cho bạn hướng dẫn chi tiết về các phương pháp test trầm cảm tại nhà qua các bài test trắc nghiệm trầm cảm như test Beck, thang đo PHQ-9 và thang đo DASS 21.
1. Hiểu rõ về trầm cảm: Tổng quan và đặc điểm
Trước khi thực hiện bất kỳ bài test trầm cảm nào, bạn cần hiểu rõ về căn bệnh trầm cảm và các đặc điểm của nó.
1.1 Trầm cảm là gì và các triệu chứng thường gặp
Trầm cảm hay còn gọi là chứng trầm uất. Đây là một rối loạn tâm trạng phổ biến, khiến người mắc bệnh cảm thấy buồn bã, mất hứng thú trong hầu hết các hoạt động hàng ngày và có thể gây ra nhiều vấn đề về thể chất, tinh thần. Một số triệu chứng thường gặp của trầm cảm là:
- Tâm trạng buồn bã: Cảm giác buồn chán, trống rỗng, hoặc tuyệt vọng hầu như mỗi ngày.
- Mất hứng thú: Giảm sự quan tâm đáng kể đối với các hoạt động từng thích thú, bao gồm cả hoạt động tình dục.
- Thay đổi cân nặng và khẩu phần ăn: Tăng cân hoặc giảm cân đáng kể, thay đổi khẩu vị.
- Rối loạn giấc ngủ: Mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều.
- Mệt mỏi và thiếu năng lượng: Cảm thấy kiệt sức mà không làm việc gì nặng nhọc.
- Cảm giác tự ti hoặc tội lỗi: Cảm giác vô dụng hoặc mặc cảm tội lỗi một cách không hợp lý.
- Khó tập trung: Gặp khó khăn trong việc tập trung, nhớ thông tin, và đưa ra quyết định.
- Suy nghĩ về cái chết: Suy nghĩ thường xuyên về cái chết, tự tử, hoặc có ý định tự làm hại bản thân.
1.2 Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây trầm cảm
Nguyên nhân gây ra trầm cảm có thể bao gồm các yếu tố về gen di truyền, stress, sự mất cân bằng hóa học trong não và các sự kiện cuộc sống khó khăn. Ngoài ra, có một số yếu tố nguy cơ khác có thể tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm, bao gồm:
- Tiền sử gia đình có người mắc bệnh trầm cảm.
- Có sự suy giảm về sức khỏe toàn diện.
- Stress trong cuộc sống hàng ngày.
- Bị áp lực công việc hoặc học tập.
- Chấn thương tâm lý hoặc xảy ra sự kiện kinh traumatising.
2. Các phương pháp test trầm cảm tại nhà: Lựa chọn và hướng dẫn
Khi đã hiểu rõ về căn bệnh trầm cảm và các triệu chứng của nó, bạn có thể tiến hành thực hiện các bài test trầm cảm tại nhà để đánh giá mức độ trầm cảm của mình. Dưới đây là ba phương pháp test trắc nghiệm trầm cảm phổ biến Jobsnew.vn đã tìm hiểu!
2.1 Bài test trầm cảm Beck: Mô tả và cách thực hiện
Bài test trầm cảm Beck hay còn gọi là BDI (Beck Depression Inventory). Là công cụ tự báo cáo được sử dụng để đánh giá mức độ nghiêm trọng của chứng trầm cảm. BDI được phát triển bởi Tiến sĩ Aaron T. Beck vào năm 1961 và bao gồm 21 câu hỏi, mỗi câu tương ứng với một triệu chứng hoặc tình cảm liên quan đến trầm cảm.
Cách thực hiện bài test trầm cảm:
- Bài test bao gồm 21 câu hỏi, mỗi câu có 4 lựa chọn phản ánh mức độ khác nhau của một triệu chứng cụ thể.
- Người thực hiện sẽ đọc và chọn lựa chọn phản ánh chính xác nhất tình trạng của họ trong tuần qua, kể cả ngày hôm nay.
- Điểm số từ các câu trả lời sẽ được tổng hợp để đánh giá mức độ trầm cảm.
2.2 Thang đo trầm cảm PHQ-9: Tiêu chí và cách đánh giá
Thang đo trầm cảm PHQ-9 (Patient Health Questionnaire-9) là một công cụ sàng lọc và theo dõi test mức độ trầm cảm. Nó bao gồm 9 câu hỏi, mỗi câu hỏi đánh giá một triệu chứng trầm cảm khác nhau và được thiết kế để đánh giá mức độ trầm cảm của một người trong vòng 2 tuần qua1.
Cách thực hiện PHQ-9:
- Người tham gia sẽ đánh giá mức độ phiền phức của mỗi triệu chứng trầm cảm trong 2 tuần qua.
- Mỗi câu hỏi có 4 lựa chọn trả lời: “Không ngày nào”, “Vài ngày”, “Hơn một nửa số ngày”, và “Gần như mọi ngày”.
- Mỗi lựa chọn trả lời được gán một giá trị điểm từ 0 đến 3.
- Tổng điểm cuối cùng được tính bằng cách cộng điểm của tất cả các câu hỏi, với điểm số cao hơn phản ánh mức độ trầm cảm nặng nề hơn.
Điểm số và mức độ trầm cảm:
- Từ 0 – 4 điểm: Bình thường.
- Từ 5 – 9 điểm: Trầm cảm mức tối thiểu.
- Từ 10 – 14 điểm: Trầm cảm mức nhẹ.
- Từ 15 – 19 điểm: Trầm cảm mức trung bình.
- Từ 20- 27 điểm: Trầm cảm mức nặng.
2.3 Thang đo trầm cảm DASS 21: Phương pháp và tính chính xác
Thang đo trầm cảm DASS 21 (Depression Anxiety Stress Scales 21) là công cụ đánh giá tâm lý được thiết kế để xác định và đo lường test mức độ trầm cảm của 3 trạng thái tâm lý: trầm cảm, lo âu và căng thẳng. Phương pháp này bao gồm 21 câu hỏi, mỗi câu hỏi đều liên quan đến một triệu chứng cụ thể và được đánh giá theo thang điểm từ 0 đến 3.
Phương pháp thực hiện DASS 21:
- Người tham gia sẽ đọc và trả lời 21 câu hỏi dựa trên tình trạng của họ trong suốt một tuần qua.
- Mỗi câu hỏi có 4 lựa chọn trả lời, từ 0 “Không đúng với tôi chút nào cả” đến 3 “Hoàn toàn đúng với tôi, hoặc hầu hết thời gian là đúng”.
- Điểm số được tính bằng tổng điểm của tất cả các câu hỏi và nhân với 2 để có được điểm số cuối cùng.
Thang đo DASS 21 được đánh giá là có độ tin cậy và tính chính xác cao trong việc sàng lọc các rối loạn tâm lý liên quan đến trầm cảm, lo âu và căng thẳng.
3. Xác định thời điểm thích hợp để thực hiện test trầm cảm
Để thực hiện test trầm cảm tại nhà, bạn nên xác định thời điểm thích hợp để đánh giá mức độ trầm cảm của mình. Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy bạn nên thực hiện test trầm cảm!
3.1 Dấu hiệu cần thực hiện test trầm cảm
Các dấu hiệu cho thấy bạn có thể cần thực hiện bài test trầm cảm bao gồm:
- Mất hứng thú hoặc niềm vui trong các hoạt động mà bạn thường yêu thích.
- Cảm giác buồn bã hoặc lo lắng.
- Ý thức về tội lỗi, vô ích hoặc tự ti.
- Cảm giác mất hy vọng về tương lai.
- Chậm chạp hoặc dễ kích động.
- Cảm thấy mệt mỏi và mất năng lượng.
- Rối loạn giấc ngủ: mất ngủ hoặc ngủ nhiều.
- Cảm thấy tự ti, vô dụng, hoặc mặc cảm tội lỗi.
- Giảm khả năng tập trung, hoặc thiếu quyết đoán.
- Tâm trạng chán nản thường xuyên, gần như mỗi ngày.
Nếu bạn nhận thấy một hoặc nhiều dấu hiệu này trong ít nhất 2 tuần, bạn nên xem xét việc thực hiện bài test trầm cảm.
3.2 Lưu ý khi tự kiểm tra trầm cảm tại nhà
Khi tự kiểm tra trầm cảm tại nhà, bạn nên lưu ý một số điều sau:
- Hãy chọn một không gian yên tĩnh và thoải mái để thực hiện bài test.
- Hãy cân nhắc tình trạng của bạn trong khoảng thời gian cụ thể, thường là trong vòng 2 tuần qua.
- Hãy trung thực khi đánh giá các câu hỏi trong bài test, đảm bảo rằng bạn trả lời các câu hỏi chính xác và trung thực theo tình trạng cảm xúc gần đây nhất của bạn.
- Không tự chẩn đoán và tự điều trị mà không có sự giám sát của bác sĩ.
- Nếu kết quả cho thấy bạn có triệu chứng trầm cảm, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp.
4. Giải thích và hiểu kết quả bài test trầm cảm
Khi bạn đã hoàn thành bài test trầm cảm, bạn cần hiểu kết quả và biết cách xử lý nó. Bên dưới là một số thông tin hữu ích để giải thích và hiểu kết quả bài test trầm cảm!
4.1 Phân loại mức độ trầm cảm: Nhẹ, vừa và nặng
Trầm cảm có thể được phân loại theo mức độ như sau:
- Trầm cảm nhẹ: Bao gồm 1 triệu chứng chính và ít hơn 4 triệu chứng liên quan.
- Trầm cảm vừa: Gồm 2 triệu chứng chính và 4 triệu chứng liên quan.
- Trầm cảm nặng: 2 triệu chứng chính và hầu hết (hoặc tất cả) các triệu chứng liên quan.
Các triệu chứng chính có thể bao gồm tâm trạng buồn bã, mất động lực, giảm hứng thú trong mọi việc. Các triệu chứng liên quan có thể bao gồm rối loạn giấc ngủ, thay đổi khẩu vị, mệt mỏi, chuyển động chậm chạp, dễ bị kích động, khó khăn trong việc tập trung, cảm giác thất vọng và tội lỗi về bản thân, suy nghĩ về cái chết hoặc có ý định tự tử.
4.2 Cách xử lý kết quả và bước tiếp theo
Khi bạn đã biết mức độ trầm cảm của mình, bạn có thể xử lý kết quả và tiếp tục điều chỉnh cuộc sống của mình. Ví dụ như:
- Liệu pháp tâm lý: Đây là phương pháp điều trị chính cho các vấn đề sức khỏe tâm thần, giúp bạn nhận diện, xử lý vấn đề, phát triển mối quan hệ và học cách đặt mục tiêu thực tế.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn uống cân bằng giúp cung cấp dưỡng chất cần thiết, có thể cải thiện triệu chứng trầm cảm.
- Thay đổi lối sống: Bao gồm việc tăng cường hoạt động thể chất, thiết lập thói quen ngủ nghỉ hợp lý và tránh các chất kích thích.
- Đối với trầm cảm mức độ trung bình và nặng, việc sử dụng thuốc chống trầm cảm có thể cần thiết nhưng phải được bác sĩ chỉ định.
- Sự hỗ trợ từ người thân và bạn bè có thể giúp người bệnh cảm thấy an toàn và được hiểu.
- Tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia sức khỏe tâm thần để có hướng điều trị phù hợp, hiệu quả.
5. Khi nào cần tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp
Trong một số trường hợp, tự kiểm tra trầm cảm không đủ để giải quyết vấn đề. Nếu có những dấu hiệu và triệu chứng kéo dài hoặc nghiêm trọng hoặc nếu bạn có suy nghĩ tự tử, bạn nên tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia sức khỏe tâm thần. Họ có thể đưa ra chẩn đoán chính xác và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp cho bạn.
5.1 Tầm quan trọng của việc chẩn đoán chuyên nghiệp
Việc tự kiểm tra trầm cảm thông qua các bài test trắc nghiệm trầm cảm có sẵn trực tuyến là bước đầu tiên hữu ích để nhận biết các triệu chứng của bản thân. Tuy nhiên, khi không đủ để giải quyết vấn đề việc chẩn đoán chuyên nghiệp là vô cùng quan trọng vì:
- Chính xác hơn: Một chuyên gia sức khỏe tâm thần có thể đánh giá mức độ trầm cảm chính xác hơn, dựa trên kinh nghiệm lâm sàng và kiến thức chuyên môn.
- Phát hiện sớm: Chẩn đoán chuyên nghiệp giúp phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tâm thần. Từ đó có hướng can thiệp kịp thời và hiệu quả.
- Điều trị phù hợp: Bác sĩ có thể đề xuất phương pháp điều trị phù hợp, bao gồm liệu pháp tâm lý, thuốc men, hoặc sự kết hợp của cả hai.
- Hỗ trợ toàn diện: Chẩn đoán chuyên nghiệp cung cấp sự hỗ trợ toàn diện, không chỉ về mặt y tế mà còn về mặt xã hội và tinh thần.
5.2 Các dịch vụ và tài nguyên hỗ trợ sức khỏe tâm thần
Ở Việt Nam, có nhiều dịch vụ và tài nguyên hỗ trợ sức khỏe tâm thần cho những người đang điều trị trầm cảm như:
- Cổng sức khỏe tâm thần: Một nguồn thông tin hữu ích về trầm cảm, bao gồm các triệu chứng, loại trầm cảm, và các phương pháp điều trị.
- Vinmec: Cung cấp thông tin về tình trạng trầm cảm ở Việt Nam và các dịch vụ liên quan.
- OUCRU Việt Nam: Ra mắt bản danh bạ các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và đời sống tinh thần cho cộng đồng người Việt.
- MCNV: Tập trung vào việc cải thiện chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần ở các tỉnh nông thôn Việt Nam.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm kiếm sự hỗ trợ từ các bác sĩ chuyên khoa, nhóm hỗ trợ cộng đồng và các tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực này.
Kết luận
Bài viết này tôi đã giới thiệu với bạn về các phương pháp test trầm cảm tại nhà để xác định mức độ trầm cảm của bản thân. Việc tự kiểm tra trầm cảm tại nhà là phương pháp giúp bạn nắm bắt được triệu chứng. Tuy nhiên, việc này không thể thay thế được sự giúp đỡ chuyên nghiệp từ các chuyên gia sức khỏe tâm thần. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến trầm cảm, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ ngay để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Đừng quên theo dõi Jobsnew Blog để cập nhật thêm nhiều thông bổ ích khác. Chúc bạn ngày mới an lành, hãy suy nghĩ tích cực và làm những điều mình thích.
