Đối với những nhà đầu tư mới, việc tìm hiểu cổ tức là gì? Các hình thức chi trả cổ tức của công ty trước khi quyết định đầu tư là rất cần thiết. Nắm rõ hình thức và hiệu quả hoạt động của công ty cũng giúp bạn dễ dàng hơn trong việc hoạch định chiến lược đầu tư. Để hiểu rõ hơn cổ tức là gì? Tầm quan trọng và các phương thức chi trả cổ tức như thế nào? Hãy cùng Jobsnew tìm hiểu sâu hơn về khái niệm này trong bài viết dưới đây.
1. Cổ tức là gì?
1.1 Định nghĩa và bản chất của cổ tức là gì?
Cổ tức là gì? Cổ tức là khoản lợi nhuận ròng được trả cho mỗi cổ phần, được chi trả bằng tiền mặt hoặc tài sản khác. Nguồn gốc của cổ tức là từ lợi nhuận còn lại của công ty sau khi đã thực hiện các nghĩa vụ tài chính và trích lập các quỹ dự phòng theo quy định.
Bản chất của cổ tức là cách thức công ty phân phối lại lợi nhuận cho các cổ đông, thể hiện hiệu quả hoạt động kinh doanh và cung cấp nguồn thu nhập cho họ.
Hiện nay, cổ tức được chia làm 2 loại chính, gồm có:
Cổ tức cổ phần ưu đãi:
- Được trả cho cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi.
- Có mức cổ tức cố định được ghi rõ trong Điều lệ công ty hoặc Quyết định phát hành cổ phần ưu đãi.
- Ưu tiên được thanh toán cổ tức so với cổ tức cổ phần phổ thông.
- Có thể được chia bằng tiền mặt, cổ phiếu thưởng hoặc tài sản khác theo quy định của Điều lệ công ty.
Cổ tức cổ phần phổ thông:
- Được trả cho cổ đông sở hữu cổ phần phổ thông.
- Mức cổ tức không cố định, phụ thuộc vào lợi nhuận sau thuế của công ty trong một kỳ kế toán nhất định.
- Được quyết định bởi Đại hội đồng cổ đông theo đề xuất của Hội đồng quản trị.
- Có thể được chia bằng tiền mặt, cổ phiếu thưởng hoặc tài sản khác theo quy định của Điều lệ công ty.
1.2 Các khái niệm quan trọng liên quan đến cổ tức
Sau khi đã hiểu cổ tức là gì, chúng ta tiếp tục nghiên cứu đến các khái niệm quan trọng về cổ tức, bao gồm:
- Tỷ suất cổ tức là gì? Hiểu đơn giản, tỷ suất cổ tức = tỷ lệ cổ tức nhà đầu tư nhận được/ số tiền phải chi trả để mua cổ phiếu. Đây là yếu tố dùng để đánh giá hiệu quả khi đầu tư vào một cổ phiếu nào đó.
- Chính sách cổ tức là gì? Chính sách cổ tức được hiểu là chính sách ấn định mức lợi nhuận sau thuế mà công ty sẽ phân phối. Công ty sẽ quy định bao nhiêu % lợi nhuận giữ lại và bao nhiêu % sử dụng để chi trả cổ tức cho công đông.
- Chia cổ tức là gì? Chia cổ tức hay trả cổ tức chính là việc doanh nghiệp phân chia một phần lợi nhuận giữ lại của mình cho các cổ động theo % cổ phần mà cổ đông đó đóng góp vào công ty.
1.3 Tầm quan trọng của cổ tức đối với cổ đông và doanh nghiệp
Cổ tức đóng vai trò rất quan trọng đối với cổ đông là doanh nghiệp. Cụ thể được thể hiện như sau:
- Đối với cổ đông: Cổ đông chính là những người nắm giữ cổ phiếu trong công ty cổ phần. Chính vì vậy, khi công ty hoạt động có lãi thì họ sẽ được chia một phần lợi nhuận ròng dựa theo % số cổ phiếu nắm giữ. Số tiền công ty chi trả cho họ chính là cổ tức.
- Đối với doanh nghiệp: Một doanh nghiệp có thể chi trả cổ tức cho cổ đông chứng tỏ doanh nghiệp đang hoạt động có lợi nhuận rất tốt. Có thể nói, cổ tức cho thấy sự hoạt động ổn định của công ty.
2. Các hình thức chi trả cổ tức là gì?
Trước khi tìm hiểu về các hình thức chi trả cổ tức, chúng ta cần hiểu khái niệm chi trả cổ tức là gì? Chi trả cổ tức là việc công ty sử dụng 1 phần lợi nhuận ròng của mình để trả cho các cổ đông. Hiện nay, các doanh nghiệp đang áp dụng 3 hình thức chi trả cổ tức là trả cổ tức bằng tiền mặt, trả cổ tức bằng cổ phần và trả cổ tức bằng các tài sản khác. Đặc điểm của từng loại hình chi trả cổ tức được thể hiện như sau:
2.1 Chi trả cổ tức bằng tiền mặt – Hình thức phổ biến
Trả cổ tức bằng tiền mặt là hình thức phổ biến nhất hiện nay. Với hình thức này, công ty sẽ phải trả cổ tức cho các cổ đông bằng đơn vị tiền VNĐ. Doanh nghiệp có thể chuyển khoản trực tiếp, ký sec, gửi đến địa chỉ liên hệ thông qua bưu điện hoặc ghi có trong tài khoản chứng khoán.
Khi công ty công bố chi trả cổ phiếu bằng tiền mặt thì số cổ phiếu được chi trả cho cổ đông sẽ được tiến trên mệnh giá 10.000/cổ phiếu.
2.2 Trả cổ tức bằng cổ phiếu
Hình thức chi trả cổ tức thứ 2 là trả cổ tức bằng cổ phiếu. Hình thức này được áp dụng khi công ty có ý định giữ lại lợi nhuận để tiếp tục đầu tư phát triển. Lúc này, công ty sẽ phát hành thêm cổ phiếu hoặc sử dụng cổ phiếu quỹ để trả cổ tức cho cổ đông.
Khi phát hành cổ phiếu để chi trả cổ tức thì công ty không cần phải thực hiện thủ tục phát hành hay chào bán. Tuy nhiên, công ty cần điều chỉnh tăng vốn điều lệ tương ứng tổng mệnh giá các cổ phiếu trả cổ tức trong vòng 10 ngày, tính từ ngày hoàn thành thanh toán cổ tức.
2.3 Trả cổ tức bằng tài sản khác
Đây là hình thức không mấy phổ biến và rất ít được doanh nghiệp sử dụng. Tuy nhiên, với những trường hợp đặc biệt doanh nghiệp vẫn áp dụng hình thức này. Đây là phương thức chi trả cổ từng bằng các tài sản có giá trị tương đương cho cổ đông.
3. Cách thức và quy trình chi trả cổ tức
3.1 Quy trình chuẩn bị và phân phối cổ tức
Quy trình chi trả cổ tức là gì? Quy trình chi trả cổ tức cho cổ đông bao gồm các khâu từ chuẩn bị, phân phối đến hoàn thành chi trả. Quy trình chi trả cổ tức được tiến hành theo 5 bước như sau:
- Bước 1: Hội đồng quản trị kiến nghị mức cổ tức chi trả, thời hạn và thủ tục thanh toán.
- Bước 2: Mở cuộc họp đại hội cổ đông thường niên, bàn bạc, xem xét hình thức chi trả và quyết định mức chi trả cổ tức cho từng loại.
- Bước 3: Ít nhất 30 ngày trước mỗi lần trả cổ tức. Hội động quản trị sẽ lên danh sách cổ đông được nhận cổ tức và mức cổ tức cho từng loại cổ phần.
- Bước 4: Ít nhất 15 ngày trước mỗi lần trả cổ tức. Hội động quản trị sẽ thông báo phương thức nhận cổ tức để đảm bảo cổ đông nhận theo đúng địa chỉ đã đăng ký.
- Bước 5: Tiến hành thanh toán cổ tức. Cổ tức phải được chi trả đầy đủ trong vòng 6 tháng kể từ khi cuộc họp hội đồng cổ đông kết thúc.
3.2 Điều kiện và thời hạn chi trả cổ tức
Điều kiện và thời hạn chi trả cổ tức là gì? Quy định của từng yếu tố được thể hiện cụ thể như sau:
Điều kiện chi trả cổ tức:
Đối với cổ tức cổ phiếu ưu đãi: Điều kiện chia cổ tức sẽ được áp dụng riêng cho từng loại cổ phần.
Đối với cổ tức cổ phiếu thông thường: Công ty cổ phần chỉ được tiến hành trả cổ tức khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:
- Công ty đã hoàn thành nghĩa vụ đóng thuế và các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định của pháp luật.
- Đã trích quỹ của công ty và bù đắp các khoản lỗ trước đó theo quy định của Pháp luật.
- Ngay sau khi thực hiện chi trả cổ tức xong, công ty vẫn phải đảm bảo thanh toán đầy đủ các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính khác khi đến hạn.
Thời hạn chi trả cổ tức:
- Cổ tức phải được thanh toán đầy đủ trong thời hạn 6 tháng kể từ khi kết thúc đại hội đồng cổ đông.
- Hội đồng quản trị lập danh sách cổ đông được nhận cổ tức, xác định mức cổ tức được trả đối với từng cổ phần, thời hạn và hình thức trả chậm nhất là 30 ngày trước mỗi lần trả cổ tức
4. Cổ tức và ảnh hưởng của nó tới giá trị cổ phiếu
Trước khi tiến hành chi trả cổ tức, doanh nghiệp sẽ thường công bố tỷ lệ chi trả cổ tức và ngày chi trả cổ tức. Thông thường, giá cổ phiếu sẽ tăng cao ngay sau ngày công bố cổ tức và trước ngày chốt quyền.
Cầu tăng cao thúc đẩy giá cổ phiếu trên thị trường cũng tăng theo. Nhiều nhà đầu tư đã lựa chọn mua cổ phiếu trước ngày chốt và bán lại ngay sau đó để thu lợi. Đây được xem là một chiến thuật đầu tư thông minh của các nhà đầu tư chuyên nghiệp.
5. Ưu điểm và nhược điểm của các phương thức chi trả cổ tức là gì?
Ưu và nhược điểm của các phương thức chi trả cổ tức là gì là điều mà các nhà đầu tư rất quan tâm. Những thông tin phân tích dưới đây sẽ cho bạn thấy rõ được ưu và nhược điểm của các phương thức chi trả cổ tức phổ biến.
5.1 Lợi ích và hạn chế của phương thức chi trả cổ tức bằng tiền mặt
Trả cổ tức bằng tiền mặt là một hình thức rất phổ biến. Tuy nhiên, nó cũng sẽ có những ưu và nhược điểm nhất định. Cụ thể được thể hiện như sau:
- Ưu điểm: Đem lại cảm giác an toàn cho các nhà đầu tư. Một công ty có thể chi trả cổ tức bằng tiền mặt chứng tỏ công ty có nguồn tài chính mạnh và ổn định. Nhà đầu tư cảm thấy yên tâm sẽ suy nghĩ đến việc đầu tư dài hạn tại công ty đó.
- Nhược điểm: Nhận cổ tức bằng tiền mặt thì cổ đông sẽ bị đánh thuế gấp đôi, gồm có thuế thu nhập cá nhân và thuế doanh nghiệp. Bên cạnh đó, nếu doanh nghiệp có nguồn tài chính không ổn định mà vẫn tiến hành chi trả cổ tức bằng tiền mặt sẽ làm giảm giá trị công ty, khiến công ty không có đủ tiền để mở rộng phát triển.
5.2 Cân nhắc khi nhận cổ tức bằng cổ phiếu
Hình thức chi trả cổ tức bằng cổ phiếu cũng có những ưu và nhược điểm riêng của nó. Cụ thể được thể hiện như sau:
- Ưu điểm: Các nhà đầu tư sẽ tránh được tình trạng bị đánh thuế gấp đôi. Còn với doanh nghiệp, trả cổ tức bằng cổ phiếu có thể giúp tăng tính thanh khoản của thị trường. Từ đó giúp các nhà đầu tư mua cổ phiếu dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, việc giữ lại tiền lãi giúp doanh nghiệp có vốn để mở rộng, phát triển kinh doanh hơn.
- Nhược điểm: Thời hạn cổ phiếu được trả về tài khoản của các nhà đầu tư tương đối lâu, có thể phải mất 2 – 3 tháng. Đối với các doanh nghiệp hoạt động không hiệu quả sẽ kéo theo giá cổ phiếu giảm sút nghiêm trọng. Lúc này, cổ phiếu của nhà đầu tư có thể xảy ra trường hợp khó giao bán hoặc bán với giá thấp gây ảnh hưởng đến kinh tế của nhà đầu tư.
Kết luận
Trên đây là bài viết cổ tức là gì? Tầm quan trọng và các hình thức chi trả cổ tức mà chúng tôi muốn giới thiệu đến bạn. Qua những thông tin trên chúng ta có thể thấy được, cổ tức đóng vai trò rất quan trọng với cổ đông và doanh nghiệp. Nó được sử dụng làm thước đo để đánh giá một doanh nghiệp có đang hoạt động hiệu quả hay không.
Các bạn cũng có thể thấy, mỗi hình thức chi trả cổ tức đều có những ưu và nhược điểm riêng của nó. Để có thể trở thành nhà đầu tư thông minh, trước tiên các bạn cần phải nắm bắt tình hình hoạt động của doanh nghiệp và các biến động trên sàn chứng khoán. Bạn cần cân nhắc lựa chọn đầu tư vào doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và có tiềm năng phát triển để không gây ảnh hưởng đến tài chính của bản thân.
Bên cạnh đó, nếu bạn có nhu cầu tìm hiểu thêm về những kiến thức bổ ích khác thì hãy theo dõi trang web Jobsnew Blog của Jobsnew ngay nhé.
